Bước đầu tiên khi mua đàn piano là bạn phải cân nhắc giữa 2 dòng piano khách nhau – Piano điện và Piano cơ. 

Việc lưạ chọn một chiếc piano phù hợp thật không dễ dàng gì. Bạn phải quan tâm tới rất nhiều yếu tố như: ngân sách, âm thanh, tính năng, bảo trì…Là một người dạy piano lâu năm tôi hoàn toàn hiểu được những khó khăn này. Do đó, trong bài viết này tôi sẽ so sánh các tính năng khác nhau giữa piano điện và piano cơ nhằm giúp bạn đưa ra quyết định dễ dàng hơn. Ở cuối bài viết, tôi cũng sẽ lấy một vài ví dụ và lời khuyên cho từng trường hợp cụ thể.

Đàn piano điện và piano cơ khác nhau như thế nào

Piano cơ: cơ chế và chủng loại

Piano cơ hay còn gọi là acoustic piano hay dương cầm là một nhạc cụ thuộc bộ dây phím. Âm thanh tạo ra nhờ hoạt động của bộ cơ. Với lực căng của dây đàn, sự rung động được truyền đến bảng cộng hưởng qua khung đỡ giúp khuếch đại nguồn âm và tạo ra âm sắc phong phú. 

Có 2 loại đàn piano cơ: Grand piano và Upright piano.

Đàn Grand piano hay còn gọi đại dương cầm, có khung và dây được kéo dài theo chiều ngang. Đàn Grand có chiều chiều cao cố định, còn chiều dài đàn có thế thay đổi tuỳ loại, thường dao động từ 1,5m đến 2,7m. Do đó đàn Grand chiếm nhiều không gian của bạn hơn. Sau khi gõ phím và thả ngón tay ra, trọng lực giải phóng các phím và đưa chúng trở lại vị trí nghỉ.

Khác với đàn Grand piano, Dây đàn Đàn Upright piano được thiết kế dọc, búa đàn sẽ tác động vào dây từ phía bên cạnh của đàn. Kích thước đàn piano upright nhỏ và gọn hơn những chiếc đàn grand rất nhiều, do đó bạn hoàn đặt chúng gọn gàng trong căn hộ của mình. Khi ngón tay của bạn được rời khỏi các phím, chúng được đặt lại thông qua cơ chế lò xo, và có thể bị hao mòn theo thời gian.

Tính không đồng nhất là yếu tố khác để phân biệt đàn Grand piano và Upright piano. Đó là khi mà mức độ mà một âm bội phát ra âm cao hơn âm độ gốc. Một âm thanh có tính không đồng nhất thấp hơn do đó sẽ tạo ra cảm giác chân thực hơn. Những chiếc Grand có dây đàn dài không chỉ giúp nó có âm sắc phong phú hơn mà còn tạo ra cảm giác chân thực. Đàn piano upright có dây đàn ngắn hơn và do đó không điều hòa hơn, dẫn đến quãng tám âm thanh ít đồng điệu hơn. Tuy nhiên, chúng ta không thể khẳng định rằng đàn piano upright kém hơn. Có nhiều thứ khác cũng có thể ảnh hưởng đến âm thanh, chẳng hạn như chất lượng của các vật liệu được sử dụng và sự khéo léo của người chơi.

Piano điện: cơ chế và chủng loại

Đàn piano điện hay thường gọi là digital piano hay piano kĩ thuật số là dòng đàn ra đời sau mô phỏng đàn piano cơ, kích thước của piano điện khá gọn nhẹ. Khi bạn nhấn một phím, loa điện tử đàn piano sẽ phát lại các bản ghi chất lượng cao đã được lấy từ các cây đàn piano cơ. Ngoài ra, piano điện còn tích hợp chức năng ghi âm, giúp khả năng chơi và học piano phong phú hơn. 

Có 3 loại đàn piano kỹ điện: Grand piano điện, Upright piano điện và Piano điện cầm tay:

Đàn grand piano điện có hệ thống âm thanh chất lượng cao hơn và chuyển động phím tốt hơn. Tuy nhiên, nó đắt hơn và chỉ được cung cấp bởi các nhà sản xuất nhất định.

Giống như đàn piano upright cơ, đàn piano upright điện thường được sử dụng tại nhà riêng, căn hộ. Hai phiên bản piano upright cơ và điện có kích thước tương đồng, nhưng phiên bản kỹ thuật số có trọng lượng nhẹ hơn.

Đàn piano cầm tay là loại nhẹ nhất trong những chiếc piano điện. Nó thường được đi kèm với chân đế, các phím và vỏ của đàn piano điện cầm tay thường được làm bằng nhựa.

Piano cơ và piano điện – loại nào tốt hơn?

Chúng ta vừa tìm hiểu cơ chế và tính năng của đàn piano điện và cơ. Và bây giờ chúng ta thử đặt chúng lên bàn cân để đánh giá ưu nhược điểm của đàn piano điện và piano cơ nhé.

Âm thanh

Âm thanh là một trong những yếu tố quan trọng nhất khi bạn lựa chọn cây đàn piano. Không có gì đáng ngạc nhiên, đàn piano cơ tạo ra âm thanh tốt hơn. Như đã đề cập trước đó, đàn piano cơ tạo ra âm thanh khi các thanh búa gõ vào dây đàn. Nhờ cơ chế đó, piano cơ sẽ tạo ra âm thanh đích thực, ấm và vang hơn. Bạn có thể kiểm soát tốt hơn âm thanh phát ra và thể hiện nhiều sắc thái của các nốt nhạc.

Trong khi đó một cây đàn piano kỹ thuật số chỉ có thể bắt chước âm thanh của đàn piano cơ. Âm thanh của đàn piano điện là một tập tin kỹ thuật số và do đó, không cho phép các sắc thái âm thanh tương tự. Tuy nhiên, một cây đàn piano kỹ thuật số cao cấp có thể phát ra âm thanh tốt hơn đàn piano cơ cấp thấp.

Bảo trì

Một cây đàn piano cơ đòi hỏi phải chăm sóc nhiều hơn. Với thiết kế vỏ được làm bằng gỗ, nỉ trên búa và dây thép là những vị trí cần được chăm sóc đúng cách. Do đó, bạn phải cân nhắc 2 lưu ý sau khi mua một cây đàn piano cơ:

1. Lên dây. Để giữ âm thanh cây piano của bạn luôn chính xác, dây đàn phải được điều chỉnh khoảng 1-2 lần mỗi năm. Thông thường, bạn sẽ cần sự trợ giúp của một chuyên gia, điều này sẽ làm tăng chi phí. Do đó, khi mua đàn piano cơ bạn nên hỏi kỹ nơi bán đàn chế độ lên dây đàn piano trong thời gian bảo hành.
2. Ảnh hưởng của độ ẩm và nhiệt độ. Gỗ và nỉ rất nhạy cảm với những thay đổi lớn về nhiệt độ hoặc độ ẩm. Nếu không được giữ trong môi trường phù hợp, các thành phần của đàn piano cơ có thể bị ảnh hưởng. (Lý tưởng nhất là đàn piano cơ của bạn nên được giữ trong môi trường có độ ẩm tương đối nằm trong khoảng từ 45% đến 70% và nhiệt độ không thay đổi trong khoảng 20˚C hoặc nhiệt độ phòng.)

Tính linh hoạt - tiện ích và di động

Những hạn chế về mặt âm thanh của đàn piano điện được bù lại nhờ các tính năng bổ sung. Các tính năng này cho phép bạn sử dụng đàn piano kỹ thuật số theo nhiều cách, làm cho piano điện trở thành một nhạc cụ linh hoạt hơn:

• Âm thanh nhạc cụ khác. Với piano kỹ thuật số, bạn có thể tạo ra âm thanh của hầu hết mọi nhạc cụ, từ saxophone đến ghita, trống... Bạn có thể chơi xung quanh với các loại âm thanh khác nhau và chọn âm thanh phù hợp nhất với bạn.
• Thu âm. Một số mẫu đàn piano kỹ thuật số hỗ trợ một cổng kết nối với máy tính của bạn. Điều này cho phép bạn ghi lại và lưu trữ bản thu âm của bạn dưới dạng tệp kỹ thuật số. Đây là một công cụ đặc biệt rất hữu ích với những người soạn nhạc.
• Điều chỉnh âm lượng. Đàn piano kỹ thuật số đi kèm với núm âm lượng và kết nối tai nghe, cho phép bạn luyện tập ở bất cứ đâu mà không sợ làm phiền người khác.
• Tính di động. Đàn piano điện có thể khác nhau về loại và kích cỡ, nhưng tất cả chúng đều dễ di chuyển hơn so với đàn piano cơ. Hầu hết các cây đàn piano kỹ thuật số có thể được di chuyển bởi một người. Nhờ kích thước nhỏ đàn piano điện thường được lựa chọn khi biểu diễn.

Cảm giác phím

Cảm giác phím piano điện và piano cơ rất khác nhau. Một lý do là trọng lượng của các phím. Bạn cần nhiều lực hơn khi nhấn phím của đàn cơ so với đàn piano điện. Do đó, để tạo cảm giác chân thực, nhiều hãng piano điện tạo ra các phím có trọng số, bắt chước độ nặng của các phím đàn piano cơ.

Một số người chơi sẽ không chọn đàn piano điện vì điều này. Phím đàn piano cơ nhạy cảm hơn, độ nặng và chuyển động của ngón tay xác định âm sắc của âm thanh do đó bạn có thể tạo ra các sắc thái âm thanh khác nhau trên cùng một phím. Nhưng trên đàn piano kỹ thuật số, vì âm thanh được tạo ra là kỹ thuật số, nên có một số lượng hữu hạn các âm sắc có thể được tạo ra. Nói cách khác, mặc dù bạn đã chơi một phím khác nhau, âm thanh có thể giống nhau. Điều này ảnh hưởng đến việc thể hiện âm nhạc của bạn.

Mức giá

Nhìn chung, một cây đàn piano cơ sẽ có mức giá cao hơn đàn piano kỹ thuật số. Ví dụ một cây đàn piano upright cơ có mức giá từ 20 triệu trở lên, trong khi một cây đàn điện có thể có giá thấp nhất chỉ là xấp xỉ 5 triệu.

Đàn piano điện mất giá nhanh hơn nhiều so với đàn piano cơ, bởi vì nhiều mẫu đàn piano kỹ thuật số mới, tiên tiến hơn được phát hành mỗi năm. Rất khó để đánh giá giá trị khi bạn muốn thanh lý đàn piano, nó phụ thuộc phần lớn vào loại đàn và tình trạng hiện tại của nó. Đàn piano cơ dù có chi phí cao hơn nhưng đó là một sự đầu tư tốt hơn trong dài hạn.

Pedal

Một cây đàn piano cơ đi kèm với ba pedal: Soft pedal (pedal giảm âm), Sostenuto pedal, và Sustain pedal (pedal tăng âm) (Sustain pedal thường được sử dụng hơn so với Soft pedal, Sostenuto pedal). Trong khi đàn piano điện chỉ có Suitain pedal hoặc không có pedal nào cả (ví dụ như đàn piano cầm tay). Tất nhiên, bạn có thể mua riêng Suistain pedal, nhưng hai pedal còn lại chỉ là một tùy chọn bổ sung. Do đó, bạn cũng nên xem xét xem số lượng pedal có tạo ra sự khác biệt trong trải nghiệm khi bạn chơi đàn piano hay không.

Để tóm tắt lại các thông tin được nêu ở trên, tôi sẽ tổng hợp bảng so sánh ưu và nhược điểm một cách ngắn gọn, đầy đủ và bổ sung một số điểm mới mà bạn cũng cần lưu ý. 

Ngoài những yếu tố nêu trên thì sở thích cá nhân cũng ảnh hướng tới việc mua đàn piano cơ hay điện

Dòng nhạc.

Nếu bạn là người yêu thích dòng nhạc cổ điển, đàn piano cơ sẽ phù hợp hơn. Thứ nhất, âm thanh đàn piano cơ phù hợp hơn với dòng nhạc cổ điển. Thứ hai, phím đàn piano cơ cho phép bạn biểu cảm và tạo ra âm thanh tinh tế  mà dòng nhạc này yêu cầu.

Với những người có sở thích nhạc Pop, Rock hoặc Funk, piano điện có thể là một lựa chọn tốt hơn. Các tính năng bổ sung của đàn piano kỹ thuật số như tạo ra được âm thanh nhạc cụ khác có thể bổ sung trải nghiệm chơi của bạn. Màu sắc kĩ thuật số của piano điện cũng phù hợp với các dòng nhạc này. 

Trình độ của người chơi

Một cây đàn piano kỹ thuật số có thể tốt hơn cho người mới bắt đầu. Khả năng kết nối với máy tính sẽ rất hữu ích trong việc học đàn piano. Bạn có thể sử dụng nhiều phần mềm học tập khác nhau có sẵn trên máy tính của mình bằng cách đồng bộ hóa chúng với đàn piano kỹ thuật số của bạn. Một số dòng piano điện thậm chí còn đi kèm với các ứng dụng học tập.

Thời gian và địa điểm tập luyện

Nếu bạn luyện tập vào đêm khuya, hoặc nếu bạn luyện tập ở nhà, nơi các thành viên khác trong gia đình bạn luôn bận rộn, thì bạn nên xem xét cho mình một cây đàn piano điện. Đàn piano kỹ thuật số đi kèm với nút âm lượng và đầu ra tai nghe, giúp bạn tập luyện mà không sợ ảnh hưởng đến những người xung quanh.

Một lựa chọn khác – đàn Hybrid

Đàn piano Hybrid là một thành viên tương đối mới trong gia đình piano. Nó thực chất là sự kết hợp giữa đàn piano cơ và đàn piano điện. Đàn Hybrid có cơ chế hoạt động của piano cơ, nhưng có thể tạo ra âm thanh kỹ thuật số khi cần. Nếu bạn mong muốn âm thanh ấm áp và cảm giác phím của đàn piano cơ và tận hưởng tính năng của đàn kỹ thuật số được gói gọn trong một cây đàn piano thì đây sẽ là lựa chọn hoàn hảo. Một số ví dụ về đàn piano Hybrid như Piano NU1 của Yamaha và Piano AnyTime của Kawai.

Nhưng piano Hybrid không phải là lựa chọn ưu tiên số một. Có một số lý do như chi phí của đàn Hybrid cao hơn so với đàn piano cơ. Một điểm khác nữa là chất lượng âm thanh, đàn piano Hybrid ngay cả với cơ chế hoạt động âm thanh chân thực, có thể phát ra âm thanh khác nhau do việc tích hợp các thành phần của đàn piano điện. Tất nhiên quyết định sau cùng vẫn là của bạn.